Litwo, ojczyzno moja...

Jeżeli można mieć więcej niż jedną ojczyznę, co moją drugą z pewnością byłaby Litwa. Litwa, a dokładniej Wileńszczyzna, do której wracam częściej niż do jakiegokolwiek innego miejsca na świecie, tak jak wraca się do domu. Czy to dlatego, że moja babcia ze śp. dziadkiem pochodzą z tamtych stron, czy to że całe dzieciństwo spędziłam na słuchaniu barwnych opowieści z ich szczęśliwej młodości tam, czy to, że dzięki temu potrafię "zaciągnąć" wileńską gwarą, jak najprawdziwszy rodak zza Buga/Niemna ;) a może wreszcie to, że najbliższe memu sercu są placki ziemniaczane, babki ziemniaczane, pierogi i babcine krupniki? :) Pewnie to wszystko po trochu złożyło na to, że Litwę uwielbiam i czuję się tam jak u siebie.

Polecam przede wszystkim przepiękne Wilno, po którym spacerowanie sprawia tyle przyjemności, ile spacer po starym Krakowie lub czeskiej Pradze. Urocze wąskie uliczki, malownicze stare kamienice, niezliczona ilość majestatycznych kościołów i cerkwi, kafejki i tętniący gwarem rynek, tworzą niepowtarzalny klimat miasta, w którym na każdym kroku napotkać można polskie ślady (domów, w których Adam Mickiewicz urodził się, mieszkał i w którym przebywał ostatni raz przed emigracją naliczyłam przynajmniej cztery. Najwyraźniej często się przeprowadzał ;)) . Warto odwiedzić też pobliskie Troki z zamkiem położonym na wyspie na jeziorze Galwe, pamiętających czasy Witolda i Władysława Jagięłły oraz Kowno z równie ładną, przytulną starówką o niskiej zabudowie i magicznym miejscu, gdzie zbiegając się nurty trzech rzek.

Podróż kulinarna na Litwę to też sama przyjemność :) Zwykle, pierwsze co czynię po przyjeździe do Wilna, to udaję się do najbliższej restauracji na cepeliny (można je też spotkać pod litewską nazwą "Didžkukuliai") z pomaczką :) Nigdzie indziej nie przyrządzają ich tak wspaniale i nie smakują tak dobrze, jak na Litwie :) To samo tyczy się blinów ziemniaczanych na dziesiątki sposobów (polecam placki ziemniaczane nadziewane mięsem :)), babki i kiszki ziemniaczanej. To wszystko obowiązkowo polane bądź gęstą, kwaśną śmietaną bądź rzeczoną pomaczką, czyli skwarkami zasmażonymi ze śmietaną :) Tym, którym wybór dań ziemniaczanych wciąż wydaje się skromny, litewskie restauracje polecają jeszcze Žemaičių blynai, czyli bliny żmudzkie, przygotowane z ugotowanych ziemniaków z nadzieniem, smażone podobnie jak kotlety.

Zamiast klasycznych pierogów, na Litwie częściej można spotkać kołduny, zawsze w towarzystwie zup (np. rosołu) lub pieczone, najczęściej z mięsnym nadzieniem kibiny (kibinai), rozpowszechnione przez społeczność karaimską z Trok. Spróbować można też czebureków (Čeburėkai) - smażonych w głębokim oleju dużych, płaskich pierogów, przypominających złożonego na pół naleśnika albo omlet.

 

Tak jak wybór dań obiadowych zawsze wystawia mój wrodzony brak zdecydowania na ciężką próbę (chociaż i tak zwykle kończy się na cepelinach ;)), tak śniadania na Litwie są takim pewnikiem, jak to że mam ksywkę Komarka ;) Litewski ciemny, żytni chleb z tamtejszym twarogiem jest spełnieniem marzeń :) Nie mam pojęcia w czym tkwi tajemnica, bo przecież w Polsce dobrych białych serów i twarogów nie brakuje, ale te litewskie nie mogą równać się z niczym. Oprócz tych prostych, bez dodatków, w zawrót głowy może wprawić wybór twarożków smakowych - tych do smarowania, lekko zmielonych, ale wciąż zachowujących swoją naturalną ziarnistą konsystencję, z dodatkiem wanilii i rodzynków, truskawek, moreli lub wiśni. A już w prawdziwe szaleństwo wpędzały mnie i towarzyszącą mi tym razem Dziuunię, sklepowe, lodówkowe półki, wypełnione po brzegi twarożkowymi batonikami w czekoladzie! :) Nasza misja spróbowania wszystkich rodzajów i smaków okazała się misją niemożliwą :) Dla miłośników nabiału Litwa jest prawdziwym rajem i zaskoczeniem. Myśleliście do tej pory, że śmietana 36% to szczyt tłustości? Otóż nie - w każdym litewskim spożywczaku bez trudu znajdziecie śmietanę 40-procentową :) Ale czemu się dziwić, kiedy nawet pasteryzowane mleko z kartonika smakuje tam, jak to prosto od krowy...

Dla mięsożernych członków rodziny i przyjaciół z Litwy można przywieźć słynne kindziuki, suszone lub podsuszane polędwice, kiełbasy i słoninę. Dla odważnych - suszone ryby lub wędzone świńskie uszy (często w dziale zagryzek do piwa ;))) A żeby to wszystko strawić, przydadzą się ziołowe (słynna Trejos Devynerios "999") i owocowe (pyszne żurawinówki) nalewki litewskie lub pitne miody. Koniecznie trzeba spróbować też kwasu chlebowego (Gira), który kupić można wszędzie zarówno gotowy - w butelkach albo puszkach lub też w postaci suszonego zaczynu do samodzielnego zrobienia w domu (do wyboru opakowania wystarczające na 3 do 9 litrów kwasu :)) Pisząc o napojach, przypomniał mi się kisiel żurawinowy, który podają w niektórych restauracjach w wersji do picia właśnie - warto spróbować :)

O Liwie i Wileńszczyźnie opowiadać mogę godzinami, więc jeżeli wytrwaliście do tego akapitu, to chwała Wam za to ;) Chciałam jeszcze tylko podziękować przesympatycznej Agnieszce z Wilna za spacer i spotkanie przy kawie, dzięki której między innymi przytargałam do domu kolejną grubą księgę z ulubionej serii Culinaria (nie ma to jak miejscowy, znający najlepiej zaopatrzone księgarnie w mieście ;)) :)

To kiedy wybieracie się na Litwę? ;)