Rogale marcińskie

Dzisiaj odcinek z cyklu rodzinne gotowanie :) Pisałam już o naszych częstych, rodzinnych spotkaniach, które zazwyczaj zaczynają się i kończą w kuchni. Gotowanie, pieczenie, próbowanie nowych smaków i przepisów to część naszej rodzinnej tradycji, dzięki której co roku nie tylko przybywa nam nowych umiejętności kulinarnych, ale także nasz jadłospis poszerza się o nowe, fascynujące dania i wypieki. Nigdy wcześniej nie próbowałam rogali marcińskich. Tradycja słodkich, półfrancuskich bułeczek z nadzieniem z tajemniczego białego maku i orzechów, wypiekanych 11 listopada w dzień świętego Marcina, z dalekiego Poznania, nigdy nie była znana i kultywowana w moich stronach. Miałam okazję poznać ich smak dopiero w tym roku, dzięki Dziuuni, obdarowanej białym makiem, który czekał specjalnie na 11 listopada AD 2008, a przy okazji na tegoroczny orzechowy tydzień :)

Dzisiaj palmę pierwszeństwa przekazuję w całości Dziuuni, która wykonała ciasto, nadzienie i całą robotę związaną z formowaniem rogali. Tym razem ja wystąpiłam w roli pomocy kuchennej, przygotowując blaszki, smarując rogaliki roztrzepanym jajkiem i last but not least - w roli fotoreportera, dokumentującego domową produkcję rogali marcińskich :)

... a zaczęło się do maltretowania ciasta wałkiem:

... potem wałkowanie, krojenie, nadziewanie i formowanie

Rogale wyszły absolutnie wspaniałe. Ciasto delikatne, maślane, listkujące się, a słodkie nadzienie z białego maku warte jest spróbowania chociaż jeden raz. Jeżeli biały mak jest nieosiągalny, równie dobrze można nadziać rogaliki makiem niebieskim lub marmoladą i zapewniam, że też będą wspaniałe. Sekretem jest tutaj ciasto, które mimo skomplikowanego opisu wcale nie jest trudne do wykonania (chociaż czasochłonne). Jeżeli upieczecie ciasto bez nadzienia, wyjdą domowe croissanty. Przepis pochodzi z forum CinCin.

Z porad Dziuuni:
- ciasto podstawowe ma być luźne - nie trzeba dodawać od razu całej mąki (najpierw wyrób je i odstaw na jakieś 10-15 minut, dopiero wtedy okaże się czy trzeba dodać więcej mąki)
- podczas wałkowania i dzielenia ciasto powinno być zimne,
- w trakcie wałkowania jak najmniej podsypywać mąką,
- masło powinno być miękkie (można je zmiękczyć lekko w mikrofali, jeżeli zapomni się wyjąć odpowiednio wcześniej),
- przed wałkowaniem wyrośnięte ciasto warto pobić wałkiem, żeby masło się nie wycisnęło,
- rozwałkowane ciasto najlepiej kroić ostrym nożem, żeby nie zgnieść brzegów - zlepione gorzej listkują

Rogale marcińskie:

ciasto -
1 szklanka ciepłego mleka,
1 łyżka suchych drożdży,
1 jajko,
1/2 łyżeczki ekstraktu z wanilii,
3 1/2 szklanki mąki,
3 łyżki cukru,
szczypta soli,
225 g miękkiego masła (z tego 2 łyżki użyjemy do ciasta)

nadzienie -
30 dag białego maku,
10 dag pasty migdałowej (marcepanu),
3/4 szklanki cukru pudru,
10 dag orzechów włoskich,
10 dag zblanszowanych migdałów,
1 łyżka kandyzowanej skórki pomarańczowej,
2-3 łyżki gęstej śmietany,
3 podłużne biszkopty, pokruszone

do posmarowania -
1 jajko rozbełtane z 2 łyżkami mleka

Suche drożdże wsypać do mleka, zostawić na kilka minut, aby się rozpuściły i dobrze wymieszać. Dodać jajko i wanilię i lekko wszystko pomieszać. Mąkę, cukier i sól wymieszać razem w dużej misce, dodać lekko miękkie masło (2 łyżki) i rozetrzeć palcami razem z mąką. Dodać rozczyn mieszając łyżką lub ręką, przełożyć ciasto na stolnicę i krótko wyrobić, tylko do momentu kiedy ciasto stanie się gładkie. Nie wyrabiać za długo - to ciasto powinno zostać lekko lepiące i chłodne. Uformować je w prostokąt, ułożyć na oprószonej mąką blasze, przykryć folią i schłodzić w lodówce około 1 godziny. Schłodzone ciasto przełożyć na stolnicę i rozwałkować na prostokąt o wymiarach 30x15 cm, tak aby krótsze strony stanowiły górę i dół. Masło rozsmarować równomiernie na cieście (zostawić 1/2 cm margines dookoła). Złożyć 1/3 ciasta od góry, następnie złożyć dolną część tak, aby przykryła to złożenie (tak jak składamy kartkę papieru). Dobrze skleić brzegi i delikatnie wywałkować w prostokąt 25x17 cm używając jak najmniejszej ilości mąki do podsypywania. Złożyć tak jak poprzednio i schłodzić na blasze przez 45 minut. Powtórzyć proces 3 razy, chłodząc ciasto między wałkowaniami przez 30 minut. Po zakończeniu procesu ciasto dobrze zawinąć i włożyć do lodówki na co najmniej 5 godzin, a najlepiej na całą noc. Wyjąć z lodówki na około 20 minut przed planowanym robieniem.Wywałkować na prostokąt o wymiarach mniej więcej 65x34 cm i przeciąć wzdłuż długiego boku na 2 części. Każdy powstały w ten sposób pasek pokroić na 12 trójkątów.

Mak i orzechy sparzyć gorącą wodą, po 15 minutach odcedzić i dobrze odsączyć. Zmielić dwukrotnie w maszynce razem z migdałami. Pastę migdałową (marcepan) rozetrzeć mikserem z cukrem pudrem, dodać zmielony mak z bakaliami, okruszki biszkoptowe i posiekaną skórkę pomarańczową. Dobrze wymieszać, dodać śmietanę - ale tylko tyle by uzyskać dość zwartą, ale plastyczną masę. Masa nie może być zbyt płynna, ani za twarda i właśnie świetnie reguluje się jej konsystencję dodając śmietanę stopniowo. Niekoniecznie trzeba zużyć całą ilość śmietany. Rozsmarować nadzienie, zostawiając mały margines na wszystkich bokach trójkąta - zwijać w rogaliki zaczynając od podstawy. Ułożyć na wyłożonej pergaminem blasze, przykryć i zostawić do wyrośnięcia aż podwoją objętość, około 1 1/2 godziny. Rozgrzać piekarnik do 180ºC, wyrośnięte rogale posmarować jajkiem, rozbełtanym z mlekiem i piec około 20 minut aż się ładnie zezłocą. Wyjąć na drucianą siateczkę i jeszcze ciepłe polukrować. Można posypać posiekanymi migdałami.